Zambyebye

Dat was het dan. Mijn laatste weken Macha zitten erop en wat was het een avontuur!

Het tripje naar Botswana vorige week was echt heel erg gaaf. Twee volle dagen safari en kamperen in de bushbush liet de ware Freek Vonk in me naar boven komen. De safari bestond gedeeltelijk uit een bootsafari, maar was met name vanuit een open jeep, waarin we tot op een paar meter (!!) afstand van onder andere nijlpaarden, giraffen, olifanten en leeuwen kwamen. De wilde dieren zien de auto als één geheel en niet de mensen er los in en zullen dus niet snel aanvallen. Neemt niet weg dat je wel gewoon in een open jeep zit, volledig exposed en out in the open en toen een groep olifanten heel dichtbij de auto kwam en de gids naar ons siste "Don't move guys, do-not-move", voelde ik me ineens toch wel heel klein en kwetsbaar. Maar zelfs dat was heel gaaf en bijzonder, eerlijk gezegd word ik liever omcirkeld door een groep olifanten dan door een groep rainspiders!
Het kamperen vond ik stiekem toch ook wel spannend. Zo'n 100 meter voor ons tentenkamp was vlak voordat we aankwamen nog een leeuw gespot en verder hingen en liepen er overal apen rond. Van te voren kregen we duidelijke veiligheidsinstructies dat als je bijvoorbeeld moest plassen 's nachts je je zaklamp in de bosjes moest schijnen om te kijken of er geen paar katachtige ogen naar je aan het loeren waren en dat je, als dat wel het geval was, je vooral niet achter die ogen aan moest gaan om te kijken wat voor lijf er aan vastzat. Daarnaast kreeg iedereen de instructie om zijn of haar reisbuddy of de gidsen wakker te maken zodat je bewaakt kon worden tijdens het plassen. Ik was natuurlijk lekker in mijn solo, dus ik koos voor de veiligste oplossing en besloot mijn lichaam die avond lichtelijk te dehydreren en mezelf te beloven dat ik de tent hoe nodig ik ook zou moeten no way zou verlaten totdat de zon weer op was. De tent zat natuurlijk helemaal hermetisch afgesloten voor al het gespuis daarbuiten en diende na een grondige inspectie als mijn persoonlijke "safety-spot", maar toch heb ik maar heel weinig geslapen. Zo om het uur werd ik wakker van geritsel rond de tent of verkeerde ik in een soort semi-hallucinatie (lang leve de malariatabletten!) dat er toch schorpioenen en slangen in mijn tent liepen, maar toch was het het allemaal waard. Gekampeerd tussen de beesten; het was Lion King in real life, het was echt geweldig.

Terug in het ziekenhuis kwam ik er tijdens mijn tweede week op de Maternity-afdeling eindelijk een beetje in. Natuurlijk bleef ik me continu verbazen over van alles, maar ik kende en herkende alle verloskundigen nu, wat een behoorlijke prestatie is, gezien het feit dat sommige elke dag een andere pruik dragen om hun korte kroeshaar te bedekken. Daarnaast wist ik nu wat ik moest doen bij bevallingen zonder compleet in paniek te raken, wist ik hoe de dossiers in te vullen of hoe de infuussystemen werkten. Een werkend CTG-apparaat hebben ze niet, wat betekent dat je elk half uur met je oor op een soort toeter op de buik staat te luisteren naar de hartslag van de baby en steeds 10 minuten lang met je handen op de buik voelt hoeveel krachtige weeën er zijn en ook dat vergde de nodige oefening, maar lukte me nu aardig. Helaas, kon ik mijn nieuwe skills niet echt vaak beoefenen, want het was heel heel rustig in het ziekenhuis. Patiënten blijven in dit seizoen veelal thuis, omdat ze, ja echt waar, hun moestuintjes moeten bezaaien voordat de regen losbarst binnenkort. Vrouwen bevallen dus thuis, zodat ze geen tijd verliezen en zoveel mogelijk mais en andere groenten kunnen planten, voor een noodzakelijke voedselvoorraad. Bizar. Eindelijk begrijp ik waar het woord 'komkommertijd' vandaan komt, maar het blijft me verbazen.

De manier van omgaan met de schaarste aan middelen blijft soms ook maar schokkend en grappig tegelijk. Kanariegele baby? Leg hem maar een dag in de zon. Geen urinekatheters meer? Stoppen we er toch een neussonde in. Stuwband kwijt? Knopen we er toch gewoon een (kostbare) steriele handschoen strak rond? Glijmiddel voor vaginaal toucher op? Gebruiken we toch gewoon zeepsop. Het zal wel weer even schakelen worden straks in Nederland, dat ik niet zomaar overal een tropische oplossing voor zoek.
Daartegenover blijft de verbazing over Nederlandse gebruiken ook leuk. "Dus jouw vriend heeft geen geld moeten betalen aan jouw familie om met jou te zijn?!" en "Dus jij mag zelf beslissen over je medische behandelingen zonder dat jouw vriend daarvoor tekent?!" voerden hierin wel de top. Laat staan dat ik niet gelovig opgevoed ben. Het antwoord "It's not your fault, but your parents" vind ik toch nog wel het grappigst.

Mijn laatste dagen coschap waren in de Eyeclinic met de Nederlandse oogarts hier in Macha. Het coschap oogheelkunde vond ik in Nederland eerlijk gezegd een van de minst leuke die ik heb gevolgd, maar hier in Macha was het wèl heel leuk. De grootste oorzaak van blindheid in de tropen is staar, en waar mensen in Nederland voor een verbetering van een paar procent geopereerd worden, maakt een 'simpele' staaroperatie hier vaak het verschil tussen bijna blind zijn en kunnen zien. De dankbaarheid van de mensen bij zelfs de minste verbetering was geweldig om te zien.

Mijn spinnenrecord kwam deze week ook tot een nieuw hoogtepunt. Een tarantula-achtige baande zijn weg langs de verloskamer. Ik natuurlijk in alle staten van paniek, maar de zusters deden niets anders dan heel hard lachen om mijn hysterie en de spin mocht rustig voortbestaan en blijven zitten. Ongelofelijk. Je zou maar liggen bevallen en er kruipt ineens een vogelspin over je nachtkastje. Mij niet bellen.
In ons huis probeer ik de spinnen nog altijd vol overgave op ruime afstand te houden. Al vanaf week 1 probeer ik onze huiskat, omgedoopt tot Watje, te trainen om spinnen te vangen en eten, maar veel meer dan continu kopjes geven en kroelen wilde hij in eerst instantie niet doen. Inmiddels heb ik hem eindelijk zover dat hij dode spinnen eet, maar de jacht en het daadwerkelijke gevecht ga ik dus nog steeds zelf aan. Het blijft een watje, maar ik ga hem wel missen, in grote tegenstelling tot alle 6-, 8-of 10-potige monsters hier.

Het was een week vol Zambyebye; voor alles een laatste keer. Laatste keer kerk, laatste bevalling, laatste spinnen (hopelijk!), laatste coschapdag, laatste movenight, laatste bijbelstudie, laatste nshima, laatste keer de hobbelweg, laatste woorden Tonga, laatste Macha-zonsondergang, laatste kroelen van 'mijn' kids, laatste nacht in mijn
kamer en natuurlijk alle laatste goodbyeknuffels aan alle lieve mensen hier.

Als je niets wilt horen van wat reisgezwijmel en zwoele gedachtes over het leven, mag je hier stoppen met lezen, maar alle cliché's zijn deze reis uitgekomen. Allereerst heb ik tientallen al dan niet honderden foto's met schattige Afrikaanse kiddo's, zoals het een ware stagiair in Afrika betaamt. En ja, ik had ze het liefst allemaal meegenomen naar huis. Daarnaast waren de 6 weken in ruraal Afrika soms pittiger dan ik dacht en heb ik dat hier en daar misschien best onderschat. Zoals ik in mijn 1e blog schreef, Africa is different en ik mag alleen maar hopen dat ik iets van de kracht van de Afrikaanse vrouwen heb meegenomen, want mygod wat zijn die vrouwen sterk. En als laatste het allergrootste maar naar mijn mening allermooiste cliché is de grote dankbaarheid die ik voel voor alles wat ik heb. Voor alle lieve mensen die ik in Macha heb mogen ontmoeten, voor de materiële dingen die we ten overvloede hebben in Nederland, voor onze gezondheidszorg waarbij het niet normaal is als je pasgeboren baby sterft, maar bovenal voor mijn lieve liefde, vrienden en familie. De weken voor Zambia waren heftig en heel verdrietig, maar ik heb wel mogen voelen wat voor legertje er voor me klaarstaat als ik omval. De hoeveelheid liefde die ik heb mogen ontvangen is echt adembenemend en ik kan er alleen maar naar streven ditzelfde terug te kunnen doen voor al deze mensen. En daar ben ik dus ongelofelijk dankbaar voor. I love you all en ik zie jullie heel snel voor de hoognodige (!!) knuffels en kussen, maar ik ga eerst genieten met Stef van een paar weken Madagaskar. Op naar King Julian!